11. Nesil Intel Tiger Lake İşlemciler Hakkında Her Şey

Düşük güç tüketimine sahip ince ve hafif dizüstü bilgisayarların kalbinde yer alacak olan 11. nesil Tiger Lake işlemci ailesine bakıyoruz.

Intel, yepyeni bir CPU ve GPU mimarisine sahip olan 11. Nesil Tiger Lake işlemcilerini resmi olarak piyasaya sürüyor. Intel Tiger Lake yongalar, şirketin 10. Nesil Ice Lake işlemcilerinden daha yüksek performans verimliliği sunan en güncel 10nm++ üretim teknolojisini temel alıyor. Bu işlemciler 11. Nesil Core adı altında satışa çıkacak.

Öncelikle yeni CPU’lar ile alakalı birkaç önemli noktaya bakalım:

• Intel, ince ve hafif dizüstü bilgisayarlar için dünyanın en iyi işlemcileri olarak nitelendirdiği Intel Iris Xe grafiklere sahip 11. Nesil Intel Core işlemcileri piyasaya sürdü. Böylece 2.7 kata kadar daha hızlı içerik üretimi, %20’den fazla oranda hızlı ofis üretkenliği ve 2 kattan fazla hızlı ve yayın akışı vaat ediliyor.
• Intel Iris Xe grafikli 11. Nesil Intel Core işlemcilere dayalı tasarımlar Intel Evo markası ile vurgulanacak. Bu bağlamda Project Athena inovasyon programının ikinci sürüm özellikleri ve temel deneyim göstergeleri dikkate alınıyor.
• Acer, Asus, Dell, Dynabook, HP, Lenovo, LG, MSI, Razer, Samsung ve farklı birçok markadan 11. Nesil Intel Core işlemcilere dayalı 150’den fazla tasarım bekleniyor.

10nm SuperFin Teknolojisi

Intel Tiger Lake CPU’lar, 10nm++ üretim teknolojisini temel alırken şirketin en yeni Willow Cove çekirdeklerini barındırıyor. Willow Cove çekirdek mimarisi, son nesil Sunny Cove mimarisiyle aynı temellere dayanıyor. Buna istinaden Sunny Cove’un bir iyileştirmesi olarak görülebilir ancak aynı zamanda Willow Cove çekirdeklerinde daha iyi performans verimi için yeniden tasarlanmış bir çip hiyerarşisi de ele alınıyor.

10nm++ üretimi, Intel tarafından 10nm SuperFin transistör tasarımı olarak adlandırılıyor. Bununla birlikte yeni 10nm SuperFin teknolojisi ile şirketin tarihindeki en büyük performans artışını yaşadığı belirtiliyor. Nihayetinde ise işlemcilerde daha yüksek frekanslar ve daha düşük güç tüketimi sağlanacak.

Dünyanın en büyük işlemci üreticilerinden bir olan Intel, kısa bir süre önce 11. nesil Tiger Lake işlemcilerini tanıttı. Düşük güç tüketimine sahip olan yeni nesil işlemciler daha çok ince ve hafif dizüstü bilgisayarlarda tercih edilecek.

Hâlihazırdaki 10. nesil işlemci modellerine göre yapay zeka iyileştirmeleri ve işlemci hızı artışına sahip olan 11. nesil Tiger Lake işlemciler, yeni Xe grafik mimarisiyle daha iyi entegre ekran kartı performansı gösterecek. Ayrıca yeni nesil işlemciler, 10. nesle göre yüzde 20 performans artışı sunacak. 11. nesil Tiger Lake işlemcilerde Iris Xe entegre ekran kartı teknolojisini kullanıldığını ve işlemcilerin Thunderbolt 4 ve WiFi 6 teknolojilerini de desteklediğini belirtelim.

10nm SuperFin teknolojisi şirketin atmış olduğu birkaç adımla birlikte geliştirildi. SuperFin daha yüksek kapı aralığı, daha yüksek sürücü akımı, iyileştirilmiş kanal hareketliliği, daha düşük direnç ve yüksek gerilim sağlayan bir transistör teknolojisi niteliğinde. 10nm SuperFin transistörleri, ara bağlantı direncini %30 azaltan yeni bir ince bariyere sahip ve bu ara bağlantılar performansa olumlu etkide bulunuyor. Ayrıca bu bağlantılar transistörlerde küçülme ve yonga ölçeklendirmesinin önündeki engellerden biri ve bu süreçte kritik bir yol oynuyor.

Intel, SuperMIM (Metal-İzolatör-Metal) kapasitörünün “endüstri standardı” cihazlara kıyasla MIM direncinde 5 kat iyileştirme getirdiğini iddia ediyor. Bu süreç ise yüksek frekansta uzun süre kalabilmek için yardımcı rol oynuyor. SuperFin transistörler, gelen voltaj değerinde daha yüksek saat hızları sunuyor ve herhangi bir frekansta normale göre daha düşük voltajda çalışabiliyor. Transistörler ayrıca minimum ve maksimum voltaj açısından daha büyük bir dinamik aralığa sahip.

Mavi takım çok daha hızlı frekanslar sunarken, 10. Nesil Ice Lake yongalarında bulunan standart 10nm işlemine göre yaklaşık %17-18 performans artışı sağladığını söylüyor. Bu değerler gerçekten oldukça yüksek görünüyor. Ancak gerçek dünya testlerinde aradaki farkları gözlemlemek gerekli. İyileştirmelere baktığımızda ise Intel’in 10nm teknolojisinin, kabaca TSMC’nin 7nm üretimine eşdeğer olduğunu düşünebiliriz. Bildiğiniz üzere AMD Ryzen 4000 ‘Renoir’ APU’ları 7nm üretim bantlarından çıkıyor.

Intel SuperFin Transistörler

• Intel’in SuperFin transistörü ilk olarak 10nm sürecini iyileştirmeye çalışırken geliştirildi ve başlangıçta 10nm+ olarak adlandırıldı. Ancak Intel, önceki “+” yinelemelerin performans artışlarına nazaran burada çok daha yüksek kazançlar elde etti. Bu nedenle özel bir isimlendirme kullanılmış durumda.
• Intel’in Tiger Lake işlemcileri SuperFin teknolojisine dayanıyor ve 10nm’lik bir yonga için şaşırtıcı derecede yüksek saat hızlarına ulaşabiliyor.
• Intel’in eski Ice Lake işlemcileri, SuperFin yerine standart 10nm üretimini temel alıyor.
• Şirket halihazırda geliştirilen SuperFin üzerinde iyileştirmeler yapmak için çalışmalarını sürdürüyor. Bu sebeple ilerleyen tarihlerde farklı ürün gruplarında kullanılmaya devam edecek.

10nm Willow Cove Çekirdekleri

Intel’in Tiger Lake işlemcilerinin içerisindeki en önemli iki teknoloji için Willow Cove ve Xe tarafından desteklenen CPU ve GPU çekirdek teknolojileri diyebiliriz.

Willow Cove çekirdeklerinin Sunny Cove çekirdeklerine göre çift haneli IPC kazançları sağlaması bekleniyor. Bu çekirdekler 1.25 MB L2 ve çekirdek başına 3 MB L3 önbellek yapısı ile yepyeni bir önbellek tasarımına sahip.  Önbellek tasarımının yanı sıra yeni transistör optimizasyonları ve gelişmiş güvenlik özellikleri de yeni işlemcilerle birlikte geliyor.

Willow Cove için belirtilen en önemli özelliklerden biri de düşük voltajlarda Sunny Cove çekirdeklerinden çok daha yüksek frekanslara çıkabilmesi. Willow Cove ile artan saat hızı ise güç tüketim ve sıcaklık engeline takılmıyor. Nitekim Willow Cove işlemcileri, Sunny Cove işlemcilerinden hem daha geniş bir dinamik aralığa hem de daha yüksek verimliliğe sahip. Yani daha düşük ve daha yüksek voltajlarda çalışabiliyorlar ve frekans değerleri aynı voltaj değerlerinde daha yüksekte kalabiliyor.

Xe GPU Çekirdekleri

Ice Lake’deki Iris+ entegre GPU’lar nispeten zayıftı ve AMD’nin Vega 11 entegre mobil grafiklerinin gerisinde kalmıştı. Tiger Lake ise bunun yerine çok daha güçlü Xe LP mimarisini temel alıyor.

Yeni nesil Xe GPU’larını Tiger Lake yongalarda kullanılmaya başladı. Böylece şu anda Ice Lake yongalarında bulunan Gen 11 GPU’ya göre 2 kat daha fazla performans sağlanıyor. Intel Xe grafik mimarisi, 3.8 MB’a kadar L3 önbelleğin yanı sıra 96 ​​Yürütme Birimine eşdeğer olan 768 çekirdek içeriyor. Ayrıca bu çekirdekler 1.35 GHz saat hızlarına erişebiliyor.

GPU’nun yanı sıra bellek tarafında bant genişliği 2 kat artırılmış durumda. 4 adet ekran bağlanabilirken DisplayPort 1.4, HDMI 2.0, Thunderbolt 4 ve USB 4.0 Type-C bağlantıları destekleniyor. Öte yandan HDR10 ve Dolby Vision desteği de dahil edilmiş. Intel Iris Xe GPU’lu bilgisayarlara 360 Hz’e kadar monitör bağlamak mümkün ve Adaptive Sync teknolojisine destek sağlanıyor.

Yeni grafiklerle birlikte 4K çözünürlükte HDR10 görüntüler alınabilecek. AV1 kodlama desteği eklenirken içerik üreticiler için AVC, VP9 ve HEVC gibi formatlar da destekleniyor.

Intel 11. Nesil Tiger Lake CPU Özellikleri

Öncelikle Ice Lake ve Tiger Lake CPU’lar arasındaki benzerliklere bir göz atalım. 64 GB kapasiteye kadar 3200 MHz hızlarını destekleyen DDR4 bellek denetleyicisi gibi birkaç tane benzerlik var. SGX, Fuse, JTAG, SVID ve OPIO gibi diğer kontrolcüler de Ice Lake çiplerinde kullanılanlara benzer.

Tiger Lake CPU’larında, Ice Lake’e benzer şekilde tutulan yalnızca birkaç blok bulunuyor. Çipin geri kalanı tamamen yenilendi ve bu durum blok şemasında açıkça görülebiliyor. Tiger Lake CPU’larına yapılan en önemli yeni eklemeler arasında Willow Cove çekirdekleri, Xe LP grafikleri, yeni medya motoru, 12 MB L3 (son seviye önbellek) ve 8K ekran desteğine sahip yeni bir ekran motoru yer alıyor. Bununla birlikte 6 kamera sensörlü IPU6 (4K90’a kadar video, başlangıçta 4K30) ve 5400 MHz’e (32 GB kapasite) varan hızlarda LPDDR5 bellek desteği dahil oldu.

Az önce de bahsettiğimiz gibi, yeni I/O birimi sayesinde DP 1.4, Thunderbolt 4, USB 4 ve Tip-C cihazlarla bağlantı yapılabilecek. Unutmadan, mobilde bir ilk olduğu belirtilen PCIe 4.0 desteği de bulunuyor.

Intel 11. Nesil Tiger Lake CPU Ailesi – Core i7-1185G7 4.8 GHz

Intel Tiger Lake CPU ailesi, 7’si bu yıl satışa sunulmak üzere toplam 9 üründen oluşuyor. Kalan 2 model ise gelecek yıl satışa sunulacak.

Yeni işlemciler Core i3, Core i5 ve Core i7 serisi olmak üzere üç gruba ayrılıyor. Yukarıdan başlayacak olursak en yüksek 4 çekirdek ve 8 iş parçacığı sunulmuş. Bunların yanında bir de 2 çekirdek ve 4 iş parçacıklı modeller var.

Amiral gemisine baktığımızda ise 4 çekirdek ve 8 parçacığının yanı sıra 5 MB L2 ve 12 MB L3 önbelleğe sahip olan Core i7-1185G7 modelini görüyoruz. CPU, 3.0 GHz’lik temel saate ve 4.8 GHz’lik tek çekirdekli boost saatine sahip olacak. Ancak tüm çekirdeklerde saat hızı 4.3 GHz düzeyine ulaşabiliyor. CPU, 12-28 W arasında TDP değerlerinde yapılandırılabilecek. Grafik tarafında ise 1350 MHz saat hızında çalışan 768 çekirdekli (96 EU) Iris Xe GPU yer alıyor.

Tüm G7 varyantları tutarlı teknik özelliklere sahipken 7/12/15/ 28W TDP değerlerinde geliyor. Aradaki en büyük farklar saat hızlarında. Bazı G7 modellerinde 80 EU GPU bulunurken, G4 CPU’lar sadece 48 EU’ya ev sahipliği yapacak. Aşağıdaki tablodan teknik özelliklere eksiksiz bir şekilde göz atabilirsiniz.

Intel 11. Nesil Tiger Lake İşlemciler

CPU	Üretim	Çekirdek	Temel Saat	Boost Saati	Önbellek	GPU (Xe)	GPU Saati	TDP
Core i7-1185G7	10nm SuperFin	4/8	3.0 GHz	4.8 GHz	12 MB	96 EU (768 Çek.)	1350 MHz	15W (28W)
Core i7-1165G7	10nm SuperFin	4/8	2.8 GHz	4.7 GHz	12 MB	96 EU (768 Çek.)	1300 MHz	15W (28W)
Core i5-1135G7	10nm SuperFin	4/8	2.4 GHz	4.2 GHz	8 MB	80 EU (640 Çek.)	1300 MHz	15W (28W)
Core i3-1125G4	10nm SuperFin	4/8	2.0 GHz	3.7 GHz	8 MB	96 EU (768 Çek.)	1250 MHz	15W (28W)
Core i3-1115G4	10nm SuperFin	2/4	3.0 GHz	4.1 GHz	6 MB	48 EU (384 Çek.)	1250 MHz	15W (28W)
Core i7-1160G7	10nm SuperFin	4/8	1,2 GHz	4.4 GHz	12 MB	96 EU (768 Çek.)	1100 MHz	7W (15W)
Core i5-1130G7	10nm SuperFin	4/8	1.1 GHz	4.0 GHz	8 MB	80 EU (640 Çek.)	1100 MHz	7W (15W)
Core i3-1120G4	10nm  SuperFin	4/8	1.1 GHz	3.5 GHz	8 MB	48 EU (384 Çek.)	1100 MHz	7W (5W)
Core i3-1110G4	10nm SuperFin	2/4	1.8 GHz	3.9 GHz	6 MB	48 EU (384 Çek.)	1100 MHz	7W (15W)

Intel Tiger Lake CPU Performansı – AMD Ryzen 4000 Renoir Kıyaslama

Intel standart hesaplamalar, grafikler ve ayrıca yeni nesil Tiger Lake CPU’larının yapay zeka performansını gösteren bazı testler paylaştı. Mavi takım, standart ofis uygulamaları için ortalama %35’e kadar daha hızlı performans, 4.4 kata kadar daha hızlı geliştirici (içerik üretimi) performansı, %76’ya kadar daha hızlı oyun performansı ve AMD Ryzen 4000 Renoir APU’lara kıyasla gelişmiş bağlantı yetenekleri sunduğunu söylüyor. Paylaşılan testler şu şekilde:

Intel 11. Nesil Tiger Lake Oyun Performansı: NVIDIA MX ve Ryzen 4000

Gen 11 tabanlı Ice Lake CPU’lar ile karşılaştırıldığında 2 kata kadar performans iyileştirmeleri yapıldığından bahsetmiştik. Bu kazanımlar aynı zamanda yapılan oyun optimizasyonları sayesinde mümkün hale geldi. Örneğin Gears Tactics, 11. Nesil Tiger Lake CPU’lar için özel olarak gerçekleştirilen optimizasyonla birlikte çıkış yapmıştı.

Intel yongalar ayrıca Ice Lake’in Gen 9.5 grafik yongalarında eksik olan ve daha fazla performans sunan VRS teknolojisini kullanıyor. Örneğin CS:GO’da tutarlı bir 60 FPS oyun deneyimi elde edilemezken şimdi FPS değerleri 100’ün üzerinde seyrediyor.

Genel oyun performansı senaryosuna bakıldığında ise entegre bir GPU’nun neler sunabileceğini görüyoruz. Tabloya bakılırsa 1080p’de birçok oyun oynanabilir düzeyde FPS değerleri sunuyor. Bunun yanında AMD’nin 1750 MHz’de çalışan Vega grafik kartına sahip Ryzen 7 4800U ile birlikte yaklaşık 25-30W TDP değerine sahip GeForce MX350 harici grafik yongasına adeta savaş açılmış durumda.

Intel Xe GPU, sürekli olarak AMD Ryzen 7 4800U‘dan daha iyi performans gösteriyor ve hatta test edilen tüm oyunlarda olmasa bile bazılarında GeForce MX350’nin önüne geçmeyi başarıyor. Diğer testlerde ise değerlerin birbirine yakın olduğunu söyleyebiliriz. Gelin şimdi şu testlere yakından bakalım:

Intel 11. Nesil Tiger Lake Genel Performans Testleri

11. Nesil Intel Tiger Lake İşlemci Modelleri

Core i7-1185G7

Core i7-1165G7

Core i5-1135G7

Core i3-1125G4

Core i3-1115G4

Core i7-1160G7

Core i5-1130G7

Core i3-1120G4

Core i3-1110G4

10nm++ üretim teknolojisine sahip olan yeni nesil Tiger Lake işlemcilerde, Inetl’in Willow Cove çekirdekleri bulunuyor. Willow Cove ise son nesil Sunny Cove mimarisiyle aynı temele sahip. Willow Cove çekirdekleri şirketin bugüne kadarki en yüksek performans artışını sunduğu çekirdekleri olduğu iddia ediliyor. Bu sayede 11. nesil Tiger Lake işlemciler oldukça yüksek bir performans sunacak.

11. nesil Tiger Lake işlemciler, 10. nesil Intel Ice Lake işlemcilerin ve AMD’nin yeni Ryzen 4000 mobil işlemcilerin yeri alacak. Yeni CPU’lar önceki nesillere göre daha iyi bir işlemci, daha stabil ve güçlü bir entegre grafik performansı getirecek.